ေက်ာက္ျဖဴ။ ။ရီနက္ဆိပ္ကမ္းေဆာက္လုပ္နိန္ေရ ရခိုင္ျပည္၊ ေက်ာက္ျဖဴၿမိဳ႕နယ္မွာရွိေရ လီဆိပ္ကို လာဖို႔ႏွစ္ႏွစ္အတြင္းမွာ ေဒသတြင္းႏိုင္ငံ တိကိုပါ လားလို႔ရႏိုင္ေရ ခရီးသယ္ ၇၀ ကနိန္ ၈၅ ေယာက္ဆန္႔ F28 အမ်ဳိးအစား လီယာဥ္ပ်ံတိ အတက္အဆင္းလုပ္ႏိုင္ဖို႔ ဗ်ာလ္ျဖစ္ေတအတြက္ အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာ လီဆိပ္တခုအျဖစ္ တြိျမင္ရဖို႔ဗ်ာလ္လို႔ သိရသည္။
လီဆိပ္ တိုးခ်ဲ႕ေဆာက္လုပ္ရျခင္းနဲ႔ ပတ္သတ္ၿပီးေက ျမန္မာ့လီေၾကာင္း တာဝန္ရွိသူတေယာက္က “ရီနက္ဆိပ္ကမ္းရွိနိန္ေရ အတြက္ အဂုပိုင္တိုးခ်ဲ႕ေဆာက္လုပ္ရေစာ္ပါ” လို႔ ဆိုသည္။
ေက်ာက္ျဖဴလီဆိပ္မွာ အလ်ား ၄၆၂၀ ေပ၊ အနံ ၁၀၀ ေပရာရွိေရအတြက္ ျပည္တြင္းလားလာနိန္ေရ ခရီးသယ္ ၄၀ ေက်ာ္၊ ၅၀ နီးပါးဆန္႔ေရ ပုဂံအဲယားနန္႔ ျမန္မာ့အဲယားေဝး လီယာဥ္ပ်ံတိရာ ဆိုက္ေရာက္ေတလီဆိပ္တခုျဖစ္သည္။
အဂုႏွစ္အတြင္းမွာ အယင္ကရွိခေရ အလ်ားထက္ ေပ ၁၀၀၀ တိုးခ်ဲ႕ေဆာက္လုပ္လားဖို႔ျဖစ္ေတအတြက္ လီယာဥ္ၿပီးလမ္း အရွည္ေပ ၅၆၂၀ ရွိ လာပနာ လာဖို႔ ၂၀၁၂ ခုႏွစ္မွာေလ့ အလ်ားေပ ၁၄၀၀ ထိထပ္မံတိုးခ်ဲ႕ဖို႔ျဖစ္ေတအတြက္ စုစုေပါင္းအလ်ားေပ ၇၀၂၀၊ အနံ ၁၀၀ ေပရွိလာဖို႔ ျဖစ္သည္။
“ေက်ာက္ျဖဴၿမိဳ႕နယ္အတိုင္းအရာအရ စက္မႈစံုျဖစ္လာဖို႔ေစာ္ဆိုခါ ေဒနီရာကို ႏိုင္ငံတကာက လီေၾကာင္းအမ်ဳိးမ်ဳိးတိေရာက္ဖို႔ ေစာ္မနားေယ” လို႔ ေက်ာက္ျဖဴ ေဒသခံ တေယာက္က သံုးသပ္သည္။
ယေကေလ့ အဂုပိုင္ ေဆာက္လုပ္နိန္ေစာ္ေရ ေဒသခံျပည္သူတိအတြက္ မဟုတ္ေၾကာင္းကို “ေဒဂနိအခ်ိန္မွာ ႏိုင္ငံတကာ စီး ပြားျဖစ္ေျမာက္ဖု႔ိအတြက္၊ အျပည္ျပည္စီးပြားေရး ျဖစ္ဖို႔အတြက္ ေက်ာက္ျဖဴသားတိက ဓါးစာခံတိပိုင္ ၿမီဇာပင္တိပိုင္ျဖစ္နိန္ ကတ္ရဗ်ာလ္” လို႔ ေက်ာက္ျဖဴက ျပည္နယ္ လႊတ္ေတာ္အမတ္ ဦးတင္ေဖက ရခုိင္ရိုးမကို ေျပာသည္။
အယင္က လီယာဥ္ကြင္းပတ္လည္မွာ ေပ ၃၀၀ ေက်ာ္မက ၿမီလြတ္တိဟိခေစာ္ကို ေဘးတဖက္တခ်က္က ပိုနိန္ေရ ၿမီကြက္ တိကို အာဏာပိုင္တိက မလိုအပ္လို႔ဆိုပနာ ခြဲဝီလို႔ အကြက္ခ် ေရာင္းစားထားကတ္ဗ်ာလ္ျဖစ္သည္။ အလ်ား ၆၀ x အနံ ၄၀ ဟိေရ ၿမီကြက္တကြက္ကို ႏွစ္ဆန္းပိုင္းက က်ပ္ေငြ ၃၀,၀၀၀ ကနိန္ ၅၀,၀၀၀ ထိရာ စ်ီးႏႈန္းဟိခေရလို႔ ေဒသခံတိက ဆိုသည္။
ၿမိဳ႕တြင္းမွာဟိေရ အိမ္ၿခံၿမီတိမွာလည္း အဂုအခ်ိန္ သိန္းေထာင္ခ်ီစ်ီးေပါက္နိန္ၿပီးေက အိမ္ၿခံၿမီပြဲစားတိ၊ ၿမီတိုင္းစေရးတိ၊ ေရွ႕ ေနတိ၊ အိမ္ၿခံၿမီအေရာင္းအဝယ္စံုစမ္းေရလူတိနန္႔ ၿခီခ်င္းလိမ္နိန္ပနာ ယင္းအထဲ ရပ္ကြက္ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမွဴးတိပါ ပါဝင္နိန္ ကတ္သိမ့္ေရလို႔ ေဒသခံတိအေျပာအရ သိရသည္။
“တခ်ဳိ႕က လမ္းေၾကာင္းက်ဖို႔နီရာတိကို တရုတ္ကို ေရာင္းစားဖို႔အတြက္ စ်ီးအမ်ားႀကီးပီးပနာ လိုက္ဝယ္နိန္ကတ္ေတ။ ယင္း ပိုင္လိုက္နိန္ကတ္ေစာ္က တျခားနီရာက၊ တျခားေဒသကလူတိေလ” လို႔ ေက်ာက္ျဖဴၿမိဳ႕ခံ တေယာက္က ဆိုသည္။
ၿမိဳ႕ထဲပိုင္းက အယင္ သိန္း ၅၀၀၊ ၆၀၀ တန္ေရ ၿခံနန္႔အိမ္ေရ အဂု သိန္း ၃,၀၀၀ နန္႔ အဝယ္တည့္လားခေရလို ထိုေဒသခံက ထပ္ေျပာသည္။ ဇာနီရာမွာ အိမ္ၿခံၿမီေရာင္းဖို႔ဟိေရလို႔ ၾကားေစာ္နန္႔ အၿပီးအလႊားေရာက္လာကတ္ၿပီးသား ျဖစ္နိန္ကတ္ေတ လို႔လဲ ဆိုသည္။
“ေဒက ေဒသခံတိ ဘဝပ်က္နိန္ကတ္ယာ၊ လယ္ကြင္းမွာေတာင္ လယ္မလုပ္ႏိုင္ေရ အဆင့္ကို ေရာက္လားကတ္ယာ။ ၿမီ တလက္မ တကြက္ေခ်ေတာင္ ထိုးဖို႔အကြက္မဟိေလ။ အပ္ခ်ထားဖို႔ အကြက္ေတာင္မဟိ။ အားလံုး ပိုင္ဆိုင္မႈတိနန္႔။ တိုင္းနန္႔ ျပည္နယ္ အသီးသီးက၊ ႏိုင္ငံအရပ္ရပ္က၊ အာဏာပိုင္အဖြဲ႕အစည္းတိက လာကတ္ၿပီးေက ဂရမ္ေဖာက္ေတ။ ဟိုခ်င့္လုပ္ေတ၊ ေဒခ်င့္လုပ္ေတနန္႔။ လယ္ကြင္းတိထဲမွာ၊ ႏြားေက်ာင္းဖို႔ နီရာေတာင္မဟိ၊ ႏြားတက္ဖို႔ နီရာေတာင္မဟိယာ။ ယင္းေလာက္ထိ ျဖစ္လာနိန္ေရေယ” လို႔ ဦးတင္ေဖက ေျပာသည္။
လူဦးေရ ၂၀၀,၀၀၀ ခန္႔ဟိေရ ေက်ာက္ျဖဴၿမိဳ႕နယ္မွာ အဂုခါ ေဒသခံလူထုတိပိုင္ဆိုင္ထားေရ လယ္ယာၿခံၿမီအမ်ားစုေရ အာ ဏာပိုင္တိနန္႔ ရင္းႏွီးေရ ျပည္တြင္း စီးပြားေရးလုပ္ငန္းရွင္တိ၊ ႏိုင္ငံျခားသား တရုတ္လူမ်ဳိးတိလက္ထဲ ေရာက္ရွိလားဗ်ာလ္ျဖစ္ သည္။
အဆိုပါ ရီနက္ဆိပ္ကမ္းၿပီးစီးပါက အာဖရိကနန္႔ အေရွ႕အလယ္ပိုင္းက တင္ပို႔ေရ ရီနံတိကို ယင္းဆိပ္ကမ္းကတဆင့္ တရုတ္ျပည္ကို ပိုက္လိုင္းတိနန္႔ သြယ္တန္း တင္ပို႔လားဖို႔ျဖစ္သည္။
ကုိယ္ပုိင္ရဟတ္ယာဥ္နန္႔ တကုိယ္ေရ ခရီးလားနီေရ ၿဗိတိန္ႏုိင္ငံသားတဦး ရာသီဥတုမေကာင္းလုိ႔ June 10, 2011 ရက္နိ႔က ေက်ာက္ျဖဴေလယာဥ္ကြင္းမာ ရပ္နားခစြာကို တိြ႔ရစိုင္(ဓါတ္ပံု-ရခိုင္ရိုးမ)
ျမန္မာ့လီေၾကာင္းဦးစီးဌာနက တာဝန္ယူေဆာက္လုပ္နိန္ေရ အဆိုပါစီမံကိန္းကို ၂၀၁၁ခု ႏွစ္ဆန္းပိုင္းက စတင္ချခင္းျဖစ္ၿပီး ေက လာဖို႔ႏွစ္ ၂၀၁၂ ခုႏွစ္မွာ အဂုထက္ ပိုတိုးခ်ဲ႕ေဆာက္လုပ္ပနာ ၂၀၁၃ မွာ အၿပီးသတ္ႏိုင္ဖို႔ျဖစ္ေၾကာင္း ျမန္မာ့လီေၾကာင္း တာဝန္ ရွိသူတေယာက္က ေျပာသည္။လီဆိပ္ တိုးခ်ဲ႕ေဆာက္လုပ္ရျခင္းနဲ႔ ပတ္သတ္ၿပီးေက ျမန္မာ့လီေၾကာင္း တာဝန္ရွိသူတေယာက္က “ရီနက္ဆိပ္ကမ္းရွိနိန္ေရ အတြက္ အဂုပိုင္တိုးခ်ဲ႕ေဆာက္လုပ္ရေစာ္ပါ” လို႔ ဆိုသည္။
ေက်ာက္ျဖဴလီဆိပ္မွာ အလ်ား ၄၆၂၀ ေပ၊ အနံ ၁၀၀ ေပရာရွိေရအတြက္ ျပည္တြင္းလားလာနိန္ေရ ခရီးသယ္ ၄၀ ေက်ာ္၊ ၅၀ နီးပါးဆန္႔ေရ ပုဂံအဲယားနန္႔ ျမန္မာ့အဲယားေဝး လီယာဥ္ပ်ံတိရာ ဆိုက္ေရာက္ေတလီဆိပ္တခုျဖစ္သည္။
အဂုႏွစ္အတြင္းမွာ အယင္ကရွိခေရ အလ်ားထက္ ေပ ၁၀၀၀ တိုးခ်ဲ႕ေဆာက္လုပ္လားဖို႔ျဖစ္ေတအတြက္ လီယာဥ္ၿပီးလမ္း အရွည္ေပ ၅၆၂၀ ရွိ လာပနာ လာဖို႔ ၂၀၁၂ ခုႏွစ္မွာေလ့ အလ်ားေပ ၁၄၀၀ ထိထပ္မံတိုးခ်ဲ႕ဖို႔ျဖစ္ေတအတြက္ စုစုေပါင္းအလ်ားေပ ၇၀၂၀၊ အနံ ၁၀၀ ေပရွိလာဖို႔ ျဖစ္သည္။
“ေက်ာက္ျဖဴၿမိဳ႕နယ္အတိုင္းအရာအရ စက္မႈစံုျဖစ္လာဖို႔ေစာ္ဆိုခါ ေဒနီရာကို ႏိုင္ငံတကာက လီေၾကာင္းအမ်ဳိးမ်ဳိးတိေရာက္ဖို႔ ေစာ္မနားေယ” လို႔ ေက်ာက္ျဖဴ ေဒသခံ တေယာက္က သံုးသပ္သည္။
ယေကေလ့ အဂုပိုင္ ေဆာက္လုပ္နိန္ေစာ္ေရ ေဒသခံျပည္သူတိအတြက္ မဟုတ္ေၾကာင္းကို “ေဒဂနိအခ်ိန္မွာ ႏိုင္ငံတကာ စီး ပြားျဖစ္ေျမာက္ဖု႔ိအတြက္၊ အျပည္ျပည္စီးပြားေရး ျဖစ္ဖို႔အတြက္ ေက်ာက္ျဖဴသားတိက ဓါးစာခံတိပိုင္ ၿမီဇာပင္တိပိုင္ျဖစ္နိန္ ကတ္ရဗ်ာလ္” လို႔ ေက်ာက္ျဖဴက ျပည္နယ္ လႊတ္ေတာ္အမတ္ ဦးတင္ေဖက ရခုိင္ရိုးမကို ေျပာသည္။
အယင္က လီယာဥ္ကြင္းပတ္လည္မွာ ေပ ၃၀၀ ေက်ာ္မက ၿမီလြတ္တိဟိခေစာ္ကို ေဘးတဖက္တခ်က္က ပိုနိန္ေရ ၿမီကြက္ တိကို အာဏာပိုင္တိက မလိုအပ္လို႔ဆိုပနာ ခြဲဝီလို႔ အကြက္ခ် ေရာင္းစားထားကတ္ဗ်ာလ္ျဖစ္သည္။ အလ်ား ၆၀ x အနံ ၄၀ ဟိေရ ၿမီကြက္တကြက္ကို ႏွစ္ဆန္းပိုင္းက က်ပ္ေငြ ၃၀,၀၀၀ ကနိန္ ၅၀,၀၀၀ ထိရာ စ်ီးႏႈန္းဟိခေရလို႔ ေဒသခံတိက ဆိုသည္။
ၿမိဳ႕တြင္းမွာဟိေရ အိမ္ၿခံၿမီတိမွာလည္း အဂုအခ်ိန္ သိန္းေထာင္ခ်ီစ်ီးေပါက္နိန္ၿပီးေက အိမ္ၿခံၿမီပြဲစားတိ၊ ၿမီတိုင္းစေရးတိ၊ ေရွ႕ ေနတိ၊ အိမ္ၿခံၿမီအေရာင္းအဝယ္စံုစမ္းေရလူတိနန္႔ ၿခီခ်င္းလိမ္နိန္ပနာ ယင္းအထဲ ရပ္ကြက္ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမွဴးတိပါ ပါဝင္နိန္ ကတ္သိမ့္ေရလို႔ ေဒသခံတိအေျပာအရ သိရသည္။
“တခ်ဳိ႕က လမ္းေၾကာင္းက်ဖို႔နီရာတိကို တရုတ္ကို ေရာင္းစားဖို႔အတြက္ စ်ီးအမ်ားႀကီးပီးပနာ လိုက္ဝယ္နိန္ကတ္ေတ။ ယင္း ပိုင္လိုက္နိန္ကတ္ေစာ္က တျခားနီရာက၊ တျခားေဒသကလူတိေလ” လို႔ ေက်ာက္ျဖဴၿမိဳ႕ခံ တေယာက္က ဆိုသည္။
ၿမိဳ႕ထဲပိုင္းက အယင္ သိန္း ၅၀၀၊ ၆၀၀ တန္ေရ ၿခံနန္႔အိမ္ေရ အဂု သိန္း ၃,၀၀၀ နန္႔ အဝယ္တည့္လားခေရလို ထိုေဒသခံက ထပ္ေျပာသည္။ ဇာနီရာမွာ အိမ္ၿခံၿမီေရာင္းဖို႔ဟိေရလို႔ ၾကားေစာ္နန္႔ အၿပီးအလႊားေရာက္လာကတ္ၿပီးသား ျဖစ္နိန္ကတ္ေတ လို႔လဲ ဆိုသည္။
“ေဒက ေဒသခံတိ ဘဝပ်က္နိန္ကတ္ယာ၊ လယ္ကြင္းမွာေတာင္ လယ္မလုပ္ႏိုင္ေရ အဆင့္ကို ေရာက္လားကတ္ယာ။ ၿမီ တလက္မ တကြက္ေခ်ေတာင္ ထိုးဖို႔အကြက္မဟိေလ။ အပ္ခ်ထားဖို႔ အကြက္ေတာင္မဟိ။ အားလံုး ပိုင္ဆိုင္မႈတိနန္႔။ တိုင္းနန္႔ ျပည္နယ္ အသီးသီးက၊ ႏိုင္ငံအရပ္ရပ္က၊ အာဏာပိုင္အဖြဲ႕အစည္းတိက လာကတ္ၿပီးေက ဂရမ္ေဖာက္ေတ။ ဟိုခ်င့္လုပ္ေတ၊ ေဒခ်င့္လုပ္ေတနန္႔။ လယ္ကြင္းတိထဲမွာ၊ ႏြားေက်ာင္းဖို႔ နီရာေတာင္မဟိ၊ ႏြားတက္ဖို႔ နီရာေတာင္မဟိယာ။ ယင္းေလာက္ထိ ျဖစ္လာနိန္ေရေယ” လို႔ ဦးတင္ေဖက ေျပာသည္။
လူဦးေရ ၂၀၀,၀၀၀ ခန္႔ဟိေရ ေက်ာက္ျဖဴၿမိဳ႕နယ္မွာ အဂုခါ ေဒသခံလူထုတိပိုင္ဆိုင္ထားေရ လယ္ယာၿခံၿမီအမ်ားစုေရ အာ ဏာပိုင္တိနန္႔ ရင္းႏွီးေရ ျပည္တြင္း စီးပြားေရးလုပ္ငန္းရွင္တိ၊ ႏိုင္ငံျခားသား တရုတ္လူမ်ဳိးတိလက္ထဲ ေရာက္ရွိလားဗ်ာလ္ျဖစ္ သည္။
နဂါးေမာ္မွာ ၂၀၁၀ခုႏွစ္ကစလုိ႔ ေက်ာက္ျဖဴၿမိဳ႔နယ္ဓည၀တီရီတပ္စခန္းက လွဳိ႕၀ွက္ေဆာက္လုပ္နိန္ေရ သံကူကြန္ကရစ္ ဆိပ္ခံတန္းတားလုပ္ငန္းခြင္ကုိ ျမင္တိြရစုိင္
၂၀၀၉ ခုႏွစ္ ေအာက္တိုဘာ ၃၁ ရက္နိ႔ကနိန္ စတင္ခေရ ေက်ာက္ျဖဴၿမိဳ႕ အေရွ႕ေတာင္ဘက္ (၆) မိုင္အကြာမွာ တည္ဟိေရ မေဒးကၽြန္းမွာ ရီနံစိမ္း တန္ခ်ိန္ ၃၀၀,၀၀၀ ဆန္႔ သေဘာၤတိဆိုက္ကပ္ႏိုင္ေရ Crude Oil Terminal ရီနက္ဆိပ္ကမ္းကို တရုတ္ ႏိုင္ငံက အႀကီးဆံုး ကုမၸဏီတခုျဖစ္ေတ တရုတ္အမ်ဳိးသားရီနံေကာ္ပိုေရးခ်န္း (China National Petroleum Corporation) CNPC နန္႔ ျမန္မာႏုိင္ငံက ေအးရွားေဝါလ္၊ ျမန္မာ့ ေရႊသရဖူ၊ သႏၱာနဂါး၊ 7-Star, PSC, Myint and Association အျပင္ ကိုးရီး ယားႏိုင္ငံက ေဒ၀ူးကုမၸဏီ၊ ဟြန္ဒိုင္း စေရ ျပည္တြင္း ျပည္ပ ကုမၸဏီတိက စီမံကိန္းအတြင္း ပူးေပါင္း ပါဝင္ ေဆာင္ရြက္လွ်က္ ဟိသည္။အဆိုပါ ရီနက္ဆိပ္ကမ္းၿပီးစီးပါက အာဖရိကနန္႔ အေရွ႕အလယ္ပိုင္းက တင္ပို႔ေရ ရီနံတိကို ယင္းဆိပ္ကမ္းကတဆင့္ တရုတ္ျပည္ကို ပိုက္လိုင္းတိနန္႔ သြယ္တန္း တင္ပို႔လားဖို႔ျဖစ္သည္။